Anadolu İhtilali Yazı Dizisi-2

   Hızlıca Avrupa'yı ardından da tüm Dünya'yı saracak olan bu savaştan ülkelerin beklentileri şu şekilde olmuştur ;
*İngiltere: Almanya'nın giderek büyümesi ve sömürge imparatorluğunu tehdit eder bir boyuta gelmesi esas savaş nedenidir.Küresel şirketlerinin hakimiyeti ve Ortadoğu'da ki enerji koridorunun güvenliğini sağlamak stratejisi vardır..
*Fransa: Almanya'ya kaptırmış olduğu Alsace - Lorraine bölgesinin doğal yataklarındaki zenginlik ve Almanya'nın Fransız sömürgelerinin yanısıra ana topraklarını tehdit eder boyuta gelmesi Fransızları telaşlandırmıştır..

*Rusya: Pan-Germenizm düşüncesi ile Pan-Slavizm düşüncelerinin çarpışması nedeniyle batı'da yalnızlaşması ve sıcak denizlere inme politikaları Rusları bu savaşın içine çekmiştir.. Pasifik'de yaşanan bir takım sorunlarda bu durumda etkili olmuştur..

*Almanya: 2.Wilhelm ile birlikte Almanlar emperyal güç olmanın tadını almaya başlamışlar,yayılmacı bir görüntüye bürünmüşlerdir.Hızla büyüyen Alman gücü savaşı kaçınılmaz kılıyordu , çünkü her büyüyen güç gibi daha çok yayılmaya ihtiyaçları vardı..
*Avusturya-Macaristan : Avrupa ve Balkanlar'da büyümesinin önündeki en büyük engel Pan- Slavizm Politikası güden Ruslardı.. Avusturyalılar ya güçlenerek büyüyecek yada Pan-Slavizm politikası ile azınlıklarını Ruslara kaptırarak yıkılacaktı,artık orta yol kalmamıştı..
*İtalya : Ortadoğu,Balkanlar ve Afrika'daki gücünü arttırmak istiyorlardı..Sömürge yarışına hızlı girmişlerdir..

-Savaşın Genel Gidişatı-
Kara Kuvvetleri bakımından İttifak Devletleri savaşa daha güçlü katılmışlarıdır.İttifak Devletlerinin 150 tümen askerine karşılık,İtilaf Devletlerinin 170 tümen askeri bulunsada; kara silahları ve topçu bakımından İttifak Devletlerinin bariz üstünlüğü göze çarpıyordu..Deniz Kuvvetlerinde ise İngiltere neredeyse tek başına İttifak Devletlerinden daha güçlü bir konumdaydı.
 Almanya iki cepheli savaşı çok daha önceden düşündüğünden planlarını bu duruma göre hazırlamıştı.1900 yılında Alman Genelkurmay Başkanı Schlieffen'ın hazırladığı plana göre ; Fransa'ya hızlı bir harekat düzenlenerek,Fransızlar 6 hafta içinde saf dışı bırakılacaktı.Rusların toprakları geniş ve demiryolları yetersiz olduğundan bu süre zarfında seferberliği tamamlayamayacak ve Avusturya'da bu 6 hafta içinde Rusya'yı oyalayacaktı.. Bu planın Ruslar tarafındanda biliniyor olması sebebiyle Ruslar seferberliği 3 haftada tamamlamış ve Fransızlarda Almanlara beklenen sürede boyun eğmemişti.. Plan bozulmuştu..

Osmanlı Devleti ise İtilaf Devletleri safında savaşa katılmak için yaptığı 2 farklı teşebbüstende olumsuz yanıt almış,Enver Paşa'nın Dünya görüşününde etkisiyle Almanlara yaklaşım stratejisi başlamıştı..29-30 Ekim 1914'de Karadeniz'e Enver Paşa'nın emriyle çıktığı idda edilen Osmanlı bayraklı Alman gemilerinin Odesa ve Sivastopol gibi Rus limanlarını topa tutmasıyla Osmanlı İmparatorluğu'da kendisini yıkacak savaşın içine girmiş bulunuyordu.

-Cepheler-
Kafkasya Cephesi : Enver Paşa komutasındaki Türk Ordu'su 21 Aralık 1914'de Rus sınırndan hücuma geçmek için hareket etmiştir.Sarıkamış yakınlarında Allahüekber dağlarına ulaşan Ordu büyük stratejik hatalar sebebiyle Ocak ayının ilk haftasında ağır bir yenilgi almıştır. 130.000 kişilik Ordu'nun yarısı donarak şehit olmuş ve önemli bir kısmıda esir düşmüştür. Bolşevik ihtilaline kadar bu cephede kazanılacak tek önemli başarı M.Kemal 'in Muş ve Bitlis'i kurtarmasıdır..
Çanakkale Cephesi : Savaşın kaderini değiştiren cephedir. M.kemal ilk kez burada tarih sahnesine çıkmıştır.Türk Milletinin Milli Mücadele azmi burada ortaya çıkmıştır.. Destanlara konu olacak çarpışmalar yaşanmış iki tarafta yüzbinlerce kayıp vermiştir.Rusya'da devrime giden süreç başlamıştır..
Hicaz-Yemen Cephesi : Akılda kalan 2 önemli olay ; Arapların isyanı ve 4 tümenlik askeri kuvvetimizin ateşkes antlaşması ile dönerken kutsal emanetleri beraberlerinde İstanbul'a getirmiş olmalarıdır.
Filistin Cephesi : Süveyş Kanalına Cemal Paşa komutasında yapılan harekatlar başarısızlıkla sonuçlandı. Kudüs 9 Kasım 1917'de düştü.
Irak Cephesi : İngilizler'in petrol sahalarının egemenliği için açtıkları cephedir.Kut'ül Amare'de önemli  başarılar kazanılmış olsada savaşın genel gidişatı olumsuz olmuştur..Ordu ve İstihbaratta önemli saygınlığı olan Süleyman Askeri Bey bu savaşta askerlerinin çaresizliği sebebiyle intihar etmiştir.. Musul,Kerkük,Süleymaniye gibi Türk nüfusunun yoğun olduğu topraklar kaybedilmiş, uğruna uzun yıllar acıklı türküler bestelenilmiştir..
Galiçya Cephesi : Plana göre Almanlar Fransızları etkisiz hale getiriken Avusturya'lılarda Rusları durduracaklardı.. Ancak başarısız oldular, bunun üzerine 30 bin kişilik destek Türk kuvveti gönderildi..
Makedonya Cephesi : Selanik'e sızan Fransızlara karşı  Serej  bölgesinde Bulgarlar ile birlikte ortak savunma savaşı yapılmıştır..

*1917'ye gelindiğinde Rusya'da Bolşevik Devrimi yapılmıştı..Almanlar için savaşın genel gidişatı değişmesede Osmanlıların Doğu'da eski sınırlarına ulaşabilmesinin yolu açılmıştı.. 1918 yılına gelindiğinde savaş'a taze kan ABD ve Japonya'nında katılmasıyla Almanlar iyice zayıflamıştı. Müttefiklerine para-gıda-silah yardımı yapamaz hala gelmişlerdi. Ülke'de solcu ayaklanmalar,savaş karşıtı gösteriler başlamıştı.. İttifak Devletleri için artık yapacak birşey kalmamıştı.. Osmanlı İmparatorluğu'da Rauf Orbay'ın imzasını koyduğu 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Ateşkes Antlaşması ile savaştan ayrılacaktı.. ( Yarın; Sevr barışı. Yunanlıların İzmir'e,M.Kemal Paşa'nın Anadolu'ya çıkması-Milli Mücadele )